Tıbbi bağlamda “zift” genellikle katran veya katran türevleri (örneğin, kömür katranı) ile ilişkilendirilir ve bazı deri hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir maddeyi ifade eder. Zift, kömürün damıtılmasıyla elde edilen koyu, yapışkan ve siyah bir maddedir. Tıpta, özellikle dermatolojide, anti-inflamatuar, antipruritik (kaşıntı giderici) ve keratolitik (ciltteki kalınlaşmış tabakayı yumuşatıcı) özelliklerinden dolayı kullanılır.
Tıbbi Kullanımı
Zift, aşağıdaki deri hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılır:
- Psöriazis (Sedef Hastalığı): Ciltteki pullanmayı ve iltihabı azaltmak için.
- Egzama (Atopik Dermatit): Kaşıntıyı hafifletmek ve ciltteki tahrişi azaltmak için.
- Seboreik Dermatit: Saç derisi ve yüzdeki pullanmayı tedavi etmek için.
- Diğer Kronik Deri Hastalıkları: Kaşıntı ve kalınlaşmış cilt tabakasını yönetmek için.
Zift, genellikle krem, losyon, şampuan veya merhem formunda uygulanır. Ayrıca, fototerapi (UVB ışığı) ile birlikte kullanıldığında daha etkili sonuçlar verebilir (Goeckerman tedavisi).
Yan Etkileri
Zift içeren ürünlerin kullanımı bazı yan etkilere yol açabilir:
- Cilt tahrişi veya kızarıklık.
- Işığa duyarlılık (fototoksisite), bu nedenle güneş ışığından kaçınılması önerilir.
- Koku: Zift ürünlerinin güçlü ve hoş olmayan bir kokusu olabilir.
- Leke bırakma: Giysilerde veya ciltte geçici lekelenmelere neden olabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zift tedavisi, doktor gözetiminde uygulanmalıdır.
- Hamilelik veya emzirme döneminde kullanımı konusunda doktora danışılmalıdır.
- Açık yaralara veya enfekte cilt bölgelerine uygulanmamalıdır.
- Uzun süreli kullanımda ciltte tahriş riski artabilir.
Özet
Tıbbi bağlamda zift, özellikle kömür katranı formunda, deri hastalıklarının tedavisinde kullanılan etkili bir maddedir. Psöriazis, egzama ve seboreik dermatit gibi durumlarda kaşıntı, pullanma ve iltihabı azaltmak için tercih edilir. Ancak, yan etkileri ve uygulama şekli nedeniyle doktor tavsiyesiyle kullanılmalıdır.